İŞE İADE DAVASI NEDİR?
İşçi, 4857 sayılı İş Kanunumuzdaki düzenlemelerle işverene karşı korunmuştur. Bu düzenlemelerden biri de işe iade davalarıdır. İşveren, işçiyi haklı ya da haksız nedenlerle işten çıkarabilir. Haksız nedenle yani , geçerli bir nedene dayandırılmadan iş sözleşmesi feshedilen işçi, işe iade davası açarak feshi geçersiz sayarak işe dönmek için işverene başvurabilecektir.
İŞE İADE DAVASI ŞARTLARI NELERDİR?
İŞÇİNİN SÖZLEŞMESİ BELİRSİZ SÜRELİ OLMALIDIR.
Öncelikle işe iade davası açılabilmesinin ilk şartı sözleşmenin belirsiz süreli olarak yapılmasıdır. Zaten kanun koyucu iş sözleşmelerinin proje bazlı işler dışında belirsiz süreli yapılması gerektiği hususu hüküm altına alınmıştır. Proje bazlı olmayan işlerin belirli süreli yapılması durumunda bu tipteki sözleşmelerin belirsiz süreli sayılacağı hüküm altına alınmıştır.
İŞÇİNİN EN AZ 6 AYLIK KIDEMİ OLMALIDIR.
Aynı işverenin farklı iş kollarında çalışıldığı durumlarda da bu sürelerin toplamının 6 ay olması beklenir. Yeraltı işlerinde çalışan işçilerde bu 6 aylık süre şartı aranmaz.
İŞYERİNDE EN AZ 30 İŞÇİ ÇALIŞTIRILIYOR OLMALIDIR.
İşçinin işten çıkarıldığı tarihte işverenin bünyesinde 30 işçi çalıştırıyor olması gerekir. Bu işçilerin tek bir işyerinde çalışıyor olması şart değildir. Aynı işletmeye ait işyerlerinde 30 veya daha fazla işçi çalıştırılıyorsa bu şart sağlanmış sayılır.
İŞVERENİN İŞÇİYİ ÇIKARMAKTA HAKLI SEBEBİ OLMAMALIDIR.
İşverenin haklı sebeple iş sözleşmesini sonlandırmamış olması gerekir. İş kanunumuzun 25. Maddesinde haklı nedenle fesih sebepleri sayılmıştır bunlar şu şekilde sıralanabilir;
- İşçinin kendi kastından ya da derli toplu olmayan yaşantısından doğacak bir hastalığa yakalanması sebebiyle ard arda 3 iş günü ya da bir ay içerisinde beş iş gününden fazla devamsızlık yapması.
- İşçinin tedavi edilemeyecek ve işyerinde çalışmasına engel olacak nitelikte bir hastalığa yakalanması ve bu durumun Sağlık Kurulu Raporuyla saptanmış olması.
- İşçinin, işe girerken işe uygun olduğuna gerekli vasıflara sahip olduğuna dair gerçeğe aykırı ve yanıltıcı bilgiler vermesi.
- İşçinin, işveren veya ailesinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarf etmesi veya davranışta bulunması.
- İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.
- İşçinin işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak , meslek sırlarını ortaya çıkarmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması,
- İşçinin izin almaksızın veya haklı bir sebep olmaksızın ardı ardına iki iş günü veya bir ay içerisinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki işgünü veya bir ay içinde toplam üç işgünü işine devam etmemesi.
- İşçinin yapması gereken işleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi
- İşçiyi işyerinde bir hafta fazla süre çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması.
İŞE İADE DAVASI NASIL AÇILIR?
İşe iade davası açmak için öncelikle arabuluculuğa başvurmamız gerekmektedir. Bu başvuru dava şartı olup, arabuluculuk süreci tamamlanmadan açılan dava mahkeme tarafından reddedilecektir. İşçi iş sözleşmesinin feshinin kendine tebliğ olmasından itibaren 30 gün içerisinde arabuluculuğa başvurmalıdır. Arabuluculuk sonucu anlaşmazlık tutanağı tutulursa bu tutanağın tutulduğu tarihten itibaren iki hafta içerisinde iş mahkemelerinde işe iade davası açılması gerekir. Bu süreler hak düşürücü süre olup sürelerin kaçırılması durumunda mahkeme tarafından davanız reddedilecektir.
